Prof. Dr. Dülgergil son zamanlarda amalgam dolguyla ilgili çıkan olumsuz haberler ile ilgili konuştu.
Kırıkkale Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Restoratif Diş Tedavisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Çoruh Türksel Dülgergil, son zamanlarda amalgam dolguyla ilgili olumsuz haberlerin çıktığını belirterek, “Amalgam dolgu beyinde birikiyormuş, böbrekte şunu yapıyormuş. Pek çok kişi çok şey konuşuyor ama sonuçta bu bölümün hocası olarak söylüyorum, sizin 32 dişinizde de amalgam olsa vereceği zarar 20 yıl boyunca Karadeniz hamsisinden aldığınız cıva miktarı kadardır” dedi.
Dülgergil, Sağlık Bakanlığı’nın 2014 yılı verilerine göre Türkiye’de 12 yaş grubunda ortalama çürük oranının yüzde 2,1 olduğunu, bunun 12 yaşındaki her çocuğun ağzında 2 çürük diş bulunduğu anlamı taşıdığını bildirdi.
Romanya, Bulgaristan gibi ülkelerle kıyaslandığında Türkiye’nin durumunun çok iyi olduğunu ancak İngiltere, Fransa ve İsviçre gibi ülkelerde bu oranın yüzde 0,8 olarak gerçekleştiğini vurgulayan Dülgergil, “78 milyonluk nüfusumuzun beşte biri genç olan nüfus. Daha çocukluk yaşında bu kadar çok çürük olması tedavi maliyetlerini arttırıyor. Bundan 40-50 yıl önce de dişlerimizi fırçalamıyorduk. Şimdide de hala çok iyi fırçalamıyoruz. Yiyeceklerimiz çok değişti” diye konuştu.
Diş çürüğünü, “davranışla değiştirilebilen, şekerle tetiklenen, diş plağı endeksli bir bakteri hastalığı” olarak tanımladıklarını ifade eden Dülgergil, çürüğün olmasının en büyük etkeninin şeker olduğunu, tatlandırıcılardan ziyade hamburger ekmeğinde ve domates salçasında bile ciddi anlamda şeker bulunduğunu vurguladı.
Ayda 3 milyon dolgu yapılıyor
Türkiye’de devlete ait 160’ya yakın ağız ve diş sağlığı merkezi bulunduğunu aktaran Dülgergil, şöyle devam etti:
“Bu ülkede, bir ay içinde ağız sağlığı merkezleri ve üniversiteler dâhil yaklaşık 3 milyon dolgu yapılıyor. Dolgu sayısına takılmayın. Bu dolguların bir gün değişim zamanı gelecek. Asıl tedavi maliyetlerini arttıran şey bu. Sizin sürekli yaptığınız restorasyonların 2-3 yıl içerisinde değişeceği gerçeğini düşünürseniz, yükün arttığını göreceksiniz. Erken yaşta koruyucu uygulamaların çok daha kıymetli hale geldiğini kabul edeceksiniz. Biz henüz dolgu malzemesi üreten bir ülke değiliz. Diş hekimliğinde kullandığımız malzemelerin 3-5’i dışında hepsini dışarıdan alıyoruz. 2014 yılında Sağlık Bakanlığı’nın başlattığı koruyucu ağız diş sağlığı programı var ki Cumhuriyet tarihinde ulusal anlamdaki ilk programdır.”
Genel sağlık bütçesinin yüzde 9-11’i ağız ve diş sağlığına harcanıyor
Dülgergil, 10 yıl önce diş temizliğinde flor uyguladıklarını ancak son 2 yıldır Sağlık Bakanlığı’nın programının başlamasıyla beraber florun zararlı olduğu yönünde yayınlar ve açıklamalar yapıldığına dikkati çekerek, “Bir yandan 160 ağız ve diş sağlığı merkezinde ayda yapılan 3 milyon dolgu, bir taraftan bakanlığın flor uygulaması. Çocuk yaşta uygulanan florun sonucunu ancak 5-10 yılda alacaksınız. Dolgunuz azalmaya başlayacak. Flor, yıllardan beri Avrupa’da ve ABD’de başarı ile kullanılıyor. Bütün kitaplar florsuz bir uygulama yapılamayacağını söyler” ifadesini kullandı.
SGK’nın, ortodonti ve protez kısmı dışında neredeyse tamamını ödediğini anlatan Dülgergil, “Genel sağlık bütçesinin yüzde 9-11 arasında ağız ve diş sağlığı harcaması yapılıyor. Mesela Belçika’da yüzde 0,08. Ne kadar büyük bir oranda ağız ve diş sağlığı ile ilgili harcama yaptığımızı görebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
Benim 6 tane amalgam dolgum var
Prof. Dr. Çoruh Türksel Dülgergil, son zamanlarda amalgam dolguyla ilgili olumsuz haberlerin çıktığını belirterek, şu sözleri ekledi: “15-16 yaşından itibaren ağzınızda 4 ve daha fazla çürüğünüz varsa, yüksek çürük risklisiniz demektir. Siz bu tip ağızlara sürekli estetik dolgu yaparak, estetik dolgu ile diş arasındaki boşluğa bakteri yerleşerek tekrar çürük olmasını tetiklerken, amalgam dolgu materyali ile bunun önüne geçiyorsunuz. Benim 6 tane amalgam dolgum var, dokundurtmam. Amalgam dolgu, beyinde birikiyormuş, böbrekte şunu yapıyormuş. Pek çok kişi çok şey konuşuyor ama sonuçta bu bölümün hocası olarak söylüyorum, sizin 32 dişinizde de amalgam olsa vereceği zarar 20 yıl boyunca Karadeniz hamsisinden alacağınız cıva miktarı kadardır. ‘Malzemelerin hiçbir zararı yoktur’ demek istemiyorum. Ama şunu unutmayın; kullandığınız cep telefonlarının beyin tümörü yapma riskini düşündüğünüzde, amalgam dolgudan ya da florürlü diş macunlarının riskinin her halde bundan daha az olduğunu kabul etmek zorundayız.”
