Diş Hekimi K. Cenk Uludoğan, Mersin’deki kliniğinde haftanın 2 günü özel gereksinimli bireylere gönüllü olarak diş tedavisi sunuyor. Uludoğan ve onunla birlikte çalışan diş hekimleri, şimdiye kadar binlerce engelli hastaya ulaştı. Ekim ayında gerçekleştirilen 1. Engelsiz Dişler Çalıştayı’nın ardından Uludoğan’a gönüllü çalışmalarını ve çalıştayın hedeflerini sorduk.
Sizin ve sizin önderliğinizde çalışan diş hekimlerinin, engelli hastalar için yaptığı gönüllü çalışmalar nelerdir?
1995 yılından beri o zamanki adı Sosyal Hizmetler Bakanlığı olan şimdiki adı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile protokol yapıp haftanın 2 günü muayenehanemde, kurumlarda kalan engelli, kimsesiz çocuk ve yaşlıların tedavilerini gönüllü olarak yapıyorum.
Milli Eğitim Bakanlığı ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı engelli çocuklarımızın eğitim aldıkları okullarda, mobil diş ünitleri ile koruyucu ve tedavi edici ağız bakımlarını üstlendik. Mersin ili ölçeğinde Eylül 2018-Haziran 2019 tarihleri arasında 11 özel eğitim okulu ile 4 rehabilitasyon merkezinde yaklaşık 1100 engelli hastayı tedavi ettik.
.jpg)
Özel gereksinimli bireyler, ağız ve diş sağlığı alanında hangi sağlık sorunlarını yaşıyorlar? Tedavi imkanlarına ulaşabiliyorlar mı?
Ana sıkıntı oral hijyen eksikliği ve sağlık sistemine ulaşımda ciddi aksaklıklar bulunması. Gerek özel gerekse kamuda, dental kliniklerin engellilere uyumlu olmaması da bir başka sorun.
Kendi kliniğinizde yaptığınız çalışmaların yanı sıra gezici diş tedavi aracı ile de bakım hizmetini hastalara ulaştırıyorsunuz. Bu araçlarda ne tür imkanlar var?
Yerel belediyelerin desteği ile yaptırdığımız gezici diş tedavi aracı, gömülü yirmi yaş diş operasyonu dahil her türlü dental girişime uygun, dental vizyografisi olan, otoklavı olan bir araçtır. 2016-2019 yılları arasında gezici diş tedavi aracı ile yaptığımız engelli bireylerin diş tedavi protokol sayısı 7000 civarındadır. Bütün tedavilerimiz resmi olarak kayıtlıdır.
Özel gereksinimli bireylerin tedavisini yapan hekimlerin karşılaştığı güçlükler nelerdir? Bu alanda deneyimli bir hekim olarak meslektaşlarınıza neler tavsiye edersiniz?
Hekimlerimizin engelli bireylerin engel sınıflarına göre tanılama yapıp tedavi uygulayamamaları en önemli sorun. Bireyin engeli hakkında bilgi sahibi olmayan bir hekim, o hastayı tedavi ederken hangi davranış modelini uygulayacağını bilemez ve tedavi esnasında büyük zorluklar ile karşılaşır. Bu yüzden, istisnasız tüm engelli hastalarımıza ilk önce genel anestezi ile tedavi olmaları önerilir. Bu aslında hekimlerimizin kaçış yoludur. Bunun çözümü diş hekimliği fakülteleri müfredatına, engelli diş hekimliği dersinin zorunlu seçmeli olarak konulmasıdır.
Son olarak Ekim 2019’da Mersin Üniversitesi’nde 1. Engelsiz Dişler Çalıştayı’nı gerçekleştirdiniz. Bu çalıştay ile neler hedefliyorsunuz?
1. Engelli çocuklarımızın Mersin modelindeki örnekle eğitim aldıkları kurumların bahçelerinde ve revirlerinde, yerinde ağız ve diş tedavi kanunun çıkartılması.
2. Diş hekimliği fakültelerinde Engelli Diş Hekimliği dersi konulması.
3. Ulusal Engelli Diş Sağlığı politikası oluşturulması.
4. Engelli bireylerin genel anestezi altında diş tedavilerinin sınırlarının belirlenmesi.
5. Mevcut diş hekimlerinin TDB aracılığı ile eğitilmesi.
6. Diğer hedeflerimiz, çalıştay sonuç kitapçığımızda mevcuttur.
Röportaj: Elvan Genç (VYG)
Röportajın tamamı ve 1. Engelsiz Dişler Çalıştayı Sonuç Bildirgesi’nden öne çıkan başlıklar, Dişhekimliği Dergisi’nin 138. sayısından takip edilebilir.
