Tüm hastanelerde kullanılması öngörülen yeni teknoloji, kanserli dokuların kızıl-ötesi lazer ışınıyla dağlanarak tedavi edilmesi ve sağlıklı doku kayıplarının en aza indirgenmesini ayrıca diş tedavisinde de kullanılması hedefliyor.
Bilkent Üniversitesi araştırmacıları, akciğer kanseri, prostat ve diş tedavilerinin yan etkilerini ortadan kaldıracak kızıl ötesi fiber lazer teknolojisinin Türkiyede geliştirilmesi için çalışma başlattı.
Yalnızca ABDnin ileri laboratuvarlarında geliştirilen yeni nesil teknolojinin alt yapısı, yerli mühendis ve kaynaklarla tasarlanıyor.
Teknolojinin, Türkiyedeki tüm hastanelerde kullanılmasını hedefleyen araştırmacılar, Türkiyenin bu teknolojiyi yurt içi kaynaklarıyla geliştirmesiyle ekonomiye büyük katkı yapacağını belirtiyorlar.
Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Enstitüsü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Mehmet Bayındır, Tıbbı Uygulamalar İçin Kızıl Ötesi Lazer Fiberlerin Geliştirilmesi ve Uygulanması konulu projeleri hakkında bilgi verdi.
Bayındır, Sağlık Bakanlığı ile birlikte başlattıkları projelerinin TÜBİTAKın kamu projeleri kapsamına alındığını ve kurum tarafından yaklaşık 3 milyon YTL ile desteklendiğini ifade ederek, projede geliştirilecek kızıl-ötesi fiberlerin sağlık uygulamalarında kullanılması için 8 ay önce çalışmalara başladıklarını kaydetti.
Projenin süresinin 3 yıl olduğunu ifade eden Bayındır, yeni nesil, kendi kendini kontrol edebilen akıllı fiberlerin tasarlanmaya başlandığını belirtti. Bayındır, bunun yanında teknolojinin Türkiyede üretilmesi için gereken tüm altyapının proje kapsamında tamamlandığını söyledi.
Maliyeti düşecek, sağlıklı dokular zarar görmeyecek
Kızıl ötesi lazer teknolojisinin daha önce ABDde yapılmış bir teknoloji olduğunu anlatan Bayındır, bu ülkede yavaş yavaş kullanım testlerinin başladığını belirtti.
Teknolojinin bir kaç yıl içinde tüm dünyaya yaygınlaşmasının beklendiğini ve Türkiyenin de bu teknolojiyi kullanmasının öngörüldüğünü aktaran Bayındır, şunları söyledi:
Bu teknoloji, Türkiyeye geldiğinde fiber bir kablonun bir metresine bin dolar ödenecek. Ancak yerli kaynaklarla bu teknoloji üretilip tamamlandığında, bu maliyet neredeyse 1 dolara kadar inecek. Türkiyede yaygın sigara kullanımı nedeniyle akciğer kanserlerinde büyük artış var. Türkiyede kaç hastane ve hasta olduğunu düşünürsek bunun maliyeti de yüklü şekilde karşımıza çıkacak.
Biz bu teknolojiyle hem bu alanda insan gücü yetiştirmeye, hem teknolojinin alt yapısını kurmaya başladık. Proje, makroskopik bir preformdan metrelerce uzunlukta fiber elde edilen bir yöntem geliştirdiğimizden teknolojinin üretim maliyetlerini de oldukça önemli oranda düşürdük.
Çalışmalarında fiberlerin optik, termal ve mekanik özelliklerinin inceleneceğini ve hayvanlar üzerinde gerekli testler tamamlandıktan sonra, kullanıma hazır hale getirileceğini dile getiren Bayındır şöyle devam etti:
Yakın bir gelecekte bu yeni nesil fiberler sayesinde, vücut içinde ve dışında yapılan operasyonlarda kızıl ötesi lazer teknolojisi yerini almaya başlayacaktır. Özellikle boğaz ve akciğerdeki kanserli dokuların dağlanarak tedavi edilmesinde, çok ince bir katman halindeki kanserli dokuların dağlanarak tedavi edilmesinde kullanılması öngörülmektedir.
Erkeklerde prostat kanserlerinin tedavilerinde de sık karşılaşılan sorun, şu andaki lazerlerin sağlıklı dokulara da zarar verme ihtimalleri. Dolayısıyla iç kanamaya sebebiyet vermesi gibi çeşitli sorunlar doğabiliyor. Ancak yeni teknolojide bu ihtimaller neredeyse sıfırlanacak. Diş tedavilerinde de kullanılacak bu teknolojiyle dişin içinde bir iltihaplanma durumunda da halen kullanılan matkapla kesme işlemlerinin yerini bu teknoloji alacak. Kısaca yeni teknoloji sağlıklı dokulara zarar vermeyecek.
Bayındır, dünya genelinde 20 milyar YTL pazar değeri olan teknolojinin, akıllı fiber projesi kapsamında en kısa süre içerisinde tamamen yerli imkanlarla üretilmesinin ve Türkiyedeki tüm hastanelerde kullanılarak, bu alanda dünyaya öncülük etmeyi hedeflediklerini söyledi.
Teknoloji için gerekli cihazları da yapıyorlar
Çalışmada, 24 kişilik bir ekibin görev aldığını kaydeden Bayındır, matematiksel hesaplamalardan son ürüne kadar tüm alt yapı çalışmasını bu araştırmacıların yürüttüğünü bildirdi.
Teknoloji için gerekli Film Kaplama Cihazını bu ekibin başarıyla geliştirdiğini aktaran Bayındır, Bu cihaz, ABDde de 300 bin dolara mal olmuştu. Bunu ABDdeki bir şirkete yaptırsaydık her problemde şirketle görüşmek zorundaydık. Ancak, bu konuda bir Türk şirketle çalıştık ve maliyetin çok az bir miktarına bu cihazı yaptık. Cihazın her türlü sistemini kontrol edebiliyoruz diye konuştu.
Ne kadar yol aldılar?
Proje kapsamında pek çok çalışmayı tamamladıklarını ve Türkiyenin ilk araştırma maksatlı fiber tower denilen 4 metre civarındaki bir kulenin yapım çalışmalarını tamamen yerli imkanlarla tamamladıklarını bildiren Bayındır, Karbondioksit lazerlerimizle doku dağlama deneyleri yapıyoruz. Fiberlerin yapımı için çok az bir yolumuz kaldı. Şu an bir yandan da daha önce yurt dışında ürettiğimiz fiberlerle lazerle yakma işlemlerine de başladık dedi.
Doç. Dr. Mehmet Bayındır, yakma işlemlerinin ardından fiber kulesinde çekme işlemlerine başlayacaklarını belirterek, bu işlemleri de başarıyla bitirmeleri halinde teknolojinin hastanelerde kullanılmaya başlanacağını söyledi.
